Μάλια

Από τη μυκηναϊκή ελληνική περίοδο, και τη Συνοικία N, έχουν έλθει στο φως από τις ανασκαφικές έρευνες τρεις ψευδόστομοι αμφορείς με ζωγραφιστή επιγραφή σε Γραμμική Β Γραφή που πιθανά αναφέρεται σε ονόματα ανθρώπων ή τοπωνύμια. Σε ένα από αυτούς διαβάζουμε «ma-le-wa», που ενδέχεται να σχετίζεται με την προέλευση του τοπωνυμίου Μίλατος (λίγα μόνο χιλιόμετρα δυτικά των Μαλίων), ή με τη Μίλητο της Μικράς Ασίας ή ακόμη και με την ίδια ονομασία των Μαλίων την εποχή του Χαλκού. Στο δεύτερο ενεπίγραφο ψευδόστομο αμφορέα διαβάζουμε «ko- no» που μπορεί να δηλώνει την περιοχή προέλευσης του περιεχομένου του, την Κνωσό.

Υπάρχουν δέκα επιγραφές Γραμμικής Α Γραφής, έξι σε πήλινες πινακίδες, δύο σε πήλινες στρογγυλές «ετικέτες», μία σε κεραμικό αγγείο και τέλος μια σε λίθινο αρχιτεκτονικό μέλος που βρέθηκε στη βορειοδυτική είσοδο του ανακτόρου. Οι επιγραφές χρονολογούνται από τη Μεσο - Μινωική ΙΙΙ περίοδο μέχρι την Ύστερο - Μινωική Ι c.1600 π.Χ., δηλαδή την περίοδο των δεύτερων ανακτόρων. Τα κείμενα των πινακίδων αποτελούνται από συλλαβογράμματα και ιδεογράμματα για προϊόντα που έχουν καταγραφεί με ή χωρίς αριθμούς ποσοτήτων. Σε δύο από αυτές καταγράφονται εκατοντάδες ποσότητες από δέρματα ζώων. Η επιγραφή χαραγμένη πάνω στο αρχιτεκτονικό μέλος πρόκειται για μια σπάνια μνημειακή περίπτωση που μπορεί να συγκριθεί με αντίστοιχες από την Κνωσό. Η Γραμμική Α Γραφή από τη μινωική περίοδο των Μαλίων αφορούσε κείμενα διοικητικού, εμπορικού, θρησκευτικού ή και ιδιωτικού χαρακτήρα.

Από τα Μάλια προέρχονται εκατόν έξι επιγραφές σε «Κρητικά Ιερογλυφικά», πενήντα δύο από αυτές σε ράβδους, «κώνους», πινακίδες, «ετικέτες», δεκατέσσερις σε σφραγίσματα, είκοσι πέντε σε σφραγίδες και δεκαπέντε σε άλλα αντικείμενα όπως τα αγγεία από το Χαμαίζι, πιθάρια και άλλα αγγεία. Υπάρχουν επίσης δεκαπέντε σημεία της γραφής αυτής χαραγμένα πάνω σε μία λίθινη τράπεζα προσφορών. Οι επιγραφές αυτές χρονολογούνται από τη Μεσο - Μινωική ΙΙ περίοδο έως την τη Μεσο - Μινωική ΙΙΙ c. 17ο αι. π.Χ., την Πρώτη δηλαδή Ανακτορική Περίοδο. Τα διοικητικά κείμενα αποτελούνται από συλλαβογράμματα και ιδεογράμματα με ή χωρίς αριθμητικές ποσότητες. Και στην περίπτωση των «Κρητικών Ιερογλυφικών» η γραφή αυτή χρησιμοποιούνταν για διοικητικού, εμπορικού, θρησκευτικού ή και ιδιωτικού χαρακτήρα κείμενα.

Το 1937 ο Chapouthier ανακάλυψε την εντυπωσιακή λίθινη τράπεζα προσφορών (κέρνος) με δεκαπέντε εγχάρακτα σημεία σε «Κρητική Ιερογλυφική» γραφή. Η συγκεκριμένη επιγραφή έχει ιδιαίτερη σημασία λόγω των ομοιοτήτων που παρουσιάζει επιγραφικά με το δίσκο της Φαιστού καθώς και με άλλες επιγραφές σε «Κρητικά Ιερογλυφικά», όπως με το διπλό εγχάρακτο πέλεκυ του Αρκαλοχωρίου. Το αντικείμενο διέθετε μία ειδική υποδοχή στο κέντρο όπου οι πιστοί τοποθετούσαν τα αφιερώματα. Η επιγραφή μάλλον «διαβάζεται» από κάτω προς τα πάνω και πρέπει να σχετίζεται με κείμενο θρησκευτικού χαρακτήρα. Χρονολογείται στην Πρώτη Ανακτορική περίοδο.