Φαιστός

The Phaistos Disk

«Ο Δίσκος της Φαιστού είναι αυθεντικός και πιο σημαντικά μινωικός»

Το συγκρότημα των τεσσάρων κτιρίων στη βορειοανατολική παρυφή του ανακτόρου δεν ανήκει στο παλαιό ανάκτορο, αν και σχετίζεται άμεσα με αυτό. Στο δυτικότερο κτίριο υπάρχει ορθογώνιος επιμήκης χώρος με χωρίσματα από πήλινες όρθιες πλάκες. Αντίστοιχες «θήκες» στα ανάκτορα της Κνωσού και της Ζάκρου χρησίμευαν για την φύλαξη πολυτίμων λατρευτικών σκευών. Εδώ βρεθήκαν άδειες. Αμέσως διπλά, στο στενό ορθογώνιο χώρο νοτιοανατολικά από αυτές, βρέθηκε πινακίδα με Μινωικη Γραμμική Α’ Γραφή και μαζί ο γνωστός «Δίσκος της Φαιστού» με «Κρητική Ιερογλυφική» γραφή. Έτσι το κτίριο χαρακτηρίστηκε ως το «Αρχείο» του ανακτόρου. Το κτίριο ανατολικά του αρχείου έχει ερμηνευτεί ως ιερό η κατοικία του φρουρού του αρχείου, ενώ το ανατολικότερο ως «Αποθήκη του Αγγειοπλάστη», επειδή εδώ βρέθηκε πλήθος αγγείων που δεν είχαν ολοκληρωθεί. Το κτίριο στο ενδιάμεσο έχει εντυπωσιακό περιστύλιο που σχηματίζεται με εναλλαγή πεσσών κι κιόνων. Μια σκάλα στη νοτιά πλευρά του κτιρίου με το περιστύλιο συνδέει ολόκληρο το συγκρότημα με τη ΒΑ είσοδο του ανακτόρου που υπήρχε στο σημείο αυτό.

Ο Δίσκος της Φαιστού, που βρέθηκε στο δυτικότερο τμήμα του βορειοανατολικού συγκροτήματος, αποτελεί το πιο αινιγματικό αντικείμενο του Αιγαίου της εποχής του χαιλκού. Είναι ένας πήλινος δίσκος με έντυπα «Κρητικα Ιερογλυφικά» σημεία, διαταγμένα σπειροειδώς και στις δύο όψεις του. Κάθε σημείο έχει τυπωθεί με ξεχωριστό κινητό στοιχείο – σφραγίδα πάνω στο νωπό πηλό πριν ακόμη ψηθεί. ‘Έτσι μπορεί να θεωρηθεί ως το πρώτο δείγμα «τυπογραφίας». Χρονολογείται γύρω στο 1700 π.Χ. Παρά τις πολυάριθμες απόπειρες αποκρυπτογράφησης του, το περιεχόμενο του παραμένει άγνωστο. Οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν πάντως ότι πρόκειται για θρησκευτικό κείμενο. Η “Κρητική Ιερογλυφική” είναι η πρώτη γραφή των Μινωιτών. Εμφανίζεται ήδη από τα τέλη της 3ης Χιλιετίας σε σφραγίδες και η χρήση της συστηματοποιείται στις αρχές της 2ης χιλιετίας με την ίδρυση του πρώτου ανακτόρων. Συνεχίζει να χρησιμοποιείται εξελιγμένη σε Γραμμική A και μετά την ίδρυση των νέων ανακτόρων.

O Δίσκος της Φαιστού: Πήλινος δίσκος με τυπωμένα και στις δυο πλευρές «Κρητικά Ιερογλυφικά» σημεία, σε σπειροειδή διάταξη από την περιφέρεια προς το κέντρο. Υπάρχουν 45 διαφορετικά σημεία που απαρτίζουν 61 ομάδες σημείων/λέξεων, συνολικά 242 σημεία.

Ο Δίσκος της Φαιστού. Πήλινος δίσκος με τυπωμένα και στις δυο πλευρές «Κρητικά Ιερογλυφικά» σημεία, σε σπειροειδή διάταξη από την περιφέρεια προς το κέντρο. Φαιστός 17ο αι. π.Χ.