Λαβύρινθος

Λαβύρινθος = Ο Τόπος του Διπλού Πελέκυ = Σπήλαιο Αρκαλοχωρίου;

Η λέξη «Λαβύρινθος» επί της ουσίας σημαίνει: «ο τόπος του Διπλού Πέλεκυ». «Λάβρυς» είναι η προελληνική, ινδοευρωπαϊκή μινωική λέξη, γένους θηλυκού, για το «διπλό πέλεκυ», ενώ σύμφωνα με τον Πλούταρχο είναι η λυδική λέξη για τον πέλεκυ.

Η προελληνική, ινδοευρωπαϊκή κατάληξη –νθος εμφανίζεται και στις δύο πλευρές του Αιγαίου και σημαίνει «ο τόπος του…». Κατ΄ επέκταση «Λαβύρινθος» σημαίνει : «οικία του διπλού πέλεκυ» ως σύμβολο εξουσίας, όπως ενδεχομένως για τους Κάρες σήμαινε η θεότητα Ζεὺς Λάβρανδος που αργότερα ταυτίστηκε με το Δία που κρατούσε το διπλό πέλεκυ. Ο Λαβύρινθος έγινε αρχικά γνωστός στην Αίγυπτο, την Κρήτη και τη Μίλητο της Μικράς Ασίας, ενώ υπάρχουν και αναφορές για σπήλαια με «κτιστούς λαβύρινθους» μέσα σε αυτά.

Η λέξη λαβύρινθος κατέληξε να σημαίνει «δαιδαλώδης κατασκευή», κατ’ αντιστοιχία με αυτήν του ανακτόρου της Κνωσού που σχεδιάστηκε από το μυθικό Δαίδαλο, όπου ο Θησέας με συνεργό του την Αριάδνη κατόρθωσαν να κόψουν το «νήμα» της ζωής του Μινώταυρου. Κατά μια εκδοχή το ίδιο το ανάκτορο της Κνωσού μπορεί να ήταν ο Λαβύρινθος, κατά τη μυκηναϊκή περίοδο, όπως άλλωστε προτάθηκε από τον Άρθουρ Έβανς, τον συνεχιστή του Μίνωα Καλοκαιρινού, λόγω της συχνής παρουσίας του Διπλού πέλεκυ που είχε χαραχθεί στους τοίχους του, ως σύμβολα τεκτόνων.

Στη μυκηναϊκή Κνωσό, η Πότνια, η «Κυρία του Λαβύρινθου» αναφέρεται στη Γραμμική Β γραφή ως da-pu2-ri-to-jo po-ti-ni-ja (KN Gg 702 δεύτερη σειρά) και σε αυτήν προσφέρονται ένας αμφορέας με μέλι (me-ri). Παρόμοια προσφορά αναφέρεται στην da-da-re-jo-de (KN Fp1+31 τρίτη σειρά), δηλαδή στο «Ιερό του Δαίδαλου» μόνο που σε αυτήν την περίπτωση το μέλι αντικαθίσταται από λάδι.

Η λέξη Λαβύρινθος είναι μια λέξη που συνδέεται άρρηκτα με τη Μινωική Κρήτη. Η λέξη είναι συνήθως γένους αρσενικού, αλλά στη Μεσαρά, στη νότια Κρήτη κοντά στη Φαιστό, συναντάται σε γένος θηλυκό όπως είναι η Κόρινθος και η Ζώμινθος.

Ο Λαβύρινθος, ως «ο Τόπος του διπλού πέλεκυ», δεν μπορεί να ταυτιστεί ούτε με την Κνωσό, στα βόρεια, ούτε με τη Φαιστό στα νότια, αλλά περισσότερο θα μπορούσε κανείς να δει τη συσχέτισή της με το ίδιο το Σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου, πάνω από την πλούσια και εύφορη Πεδιάδα στην Κεντρική Κρήτη, στο λόφο του Προφήτη Ηλία, μεταξύ του Ιερού Κορυφής του Γιούκτα και αυτό του Κόφινα και ενδιάμεσα των ιερών βουνών Δίκτη και Ίδα.

Ο Γιούκτας αποτελεί, θα λέγαμε μεταφορικά, την κεφαλή της μινωικής Κρήτης και θα πρότεινα στο σημείο αυτό, το Σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου να είναι η καρδιά της και πιο συγκεκριμένα ο Λαβύρινθος της μινωικής Κρήτης μια που εκεί εντοπίστηκαν εκατοντάδες αναθηματικοί διπλοί πέλεκεις.